Docieplanie bloków przyjazne przyrodzie

piątek, 02 stycznia 2009 11:35

Docieplanie bloków mieszkalnych – odbywające się na masową skalę w całej Polsce – jest potrzebne i korzystne dla środowiska. Przyczynia się do oszczędzania energii. Ma ono jednak także ciemną stronę. Powoduje masowe zamurowywanie ptaków (zwłaszcza nielotnych piskląt) i nietoperzy w szczelinach i otworach docieplanych budynków, a także zanik miejsc schronień wykorzystywanych przez niektóre gatunki. Przy dobrej woli i wykorzystując istniejące przepisy zagrożenie to można znacząco zredukować.
 

Docieplanie budynków bez podjęcia odpowiednich działań zapobiegawczych wywołuje łatwą do wykazania szkodę przyrodniczą w myśl Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu, a także ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Skutki docieplania spełniają bowiem kryteria „szkody” określone w załączniku do cytowanej wyżej Dyrektywy oraz w § 3 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit a-c i pkt 3 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkody w środowisku, są bowiem przyczyną spadku liczebności (często wręcz zanikania) kilku chronionych gatunków zwierząt. Jest to szczególnie widoczne w przypadku 3 gatunków wykorzystujących na miejsca rozrodu lub schronienia wysokie budynki – jerzyków, sokołów pustułek i mroczków posrebrzanych (gatunek nietoperza z Czerwonej listy zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce). Obowiązek skutecznej ochrony tych zwierząt przed celowym lub przypadkowym zabijaniem, niszczeniem ich jaj oraz likwidacją miejsc ich rozrodu i odpoczynku, wynika nie tylko z prawa Polskiego, ale i z art. 12 ust. 1 i 4 Dyrektywy Rady w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Czy wiadomo, jak ograniczać to zagrożenie? Rozwiązaniem na pewno nie jest zaniechanie docieplania bloków.

Tak – sposoby zapobiegania stratom powodowanym przez docieplanie są znane i wypróbowane w praktyce także w warunkach Polski. Składają się z dwóch grup działań. Pierwsza grupa to zapobieganie zamurowywaniu zwierząt w szczelinach. Osiąga się to poprzez odpowiedni dobór terminów prac, wcześniejsze właściwe zabezpieczenie szczelin lub przez kombinację tych dwóch metod. Druga, to montowanie pod lub na ocieplinę specjalnych skrzynek, stanowiących schronienia zastępcze, lub pozostawianie otworów pozwalających na wlot ptaków i nietoperzy do wcześniej istniejących schronień (np. szczelin dylatacyjnych).

Powody i zasady ochrony ptaków i nietoperzy podczas docieplania budynków zostały opracowane przez PTOP „Salamandra” na prośbę Fundacji EkoFundusz – jednego z ważnych sponsorów prac dociepleniowych. Są one wynikiem kilkuletnich doświadczeń PTOP „Salamandra” i PTPP „pro Natura” w realizacji takich działań ochronnych. Ponieważ do tej pory nie udało się zdobyć środków na druk tych opracowań, zamieszczamy je poniżej w wersji elektronicznej. Zachęcamy do swobodnego z nich korzystania. Wolno je kopiować i upowszechać, po warunkiem podania źródła.

Andrzej Kepel